Złaków Kościelny jest wsią położoną ok. 15 km od Łowicza w gminie Zduny (powiat łowicki, województwo łódzkie). Leży w dolinie rzek Słudwi i Przysowy.

Wieś przez kilka wieków stanowiła własność Arcybiskupów Gnieźnieńskich. Pierwsze wzmianki na temat istnienia wsi pochodzą z XIV wieku. W 1334 roku arcybiskup Janisław ustanowił w Duplicach Wielkich (obecnie Wyborów) wójtostwo i zobowiązał wójta do płacenia danin plebanowi złakowskiemu.  W innym dokumencie –  potwierdzeniu posiadłości Arcybiskupów Gnieźnieńskich w łowickim przez  księcia mazowieckiego Ziemowita z maja 1359 roku wymieniono miejscowość Slakow Binum. Do  XV wieku wieś nosiła nazwę Zlakow Major, a od  1579 roku nazwę Zlakow Cerkiewny.

W 1827 roku wieś liczyła  76 domów i  478 mieszkańców.

W dniu 25.07.1863, w czasie Powstania Styczniowego, w Złakowie Kościelnym miała miejsce potyczka z wojskami carskimi.

Obecnie Złaków Kościelny składa się z  Kolonii Mastkowskiej, Kolonii Retkowskiej, Starej Wsi i Węgielnicy i liczy około 400 mieszkańców.

We wsi znajdują się zabytkowy kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych, plebania, oraz Przytulisko.

W Złakowie Kościelnym urodził się Henryk Świątkowski, wieloletni dyrektor muzeum w Łowiczu, etnograf i popularyzator folkloru łowickiego (http://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-anna_i_henryk_swiatkowscy).

Ze Złakowa Kościelnego wywodzi się złakowski strój ludowy (różniący się od stroju kocierzewskiego), który obecnie  powszechnie nazywany jest „strojem łowickim”.

Okoliczne zalewowe łąki i torfowiska nad rzeką Słudwią stanowią znaną wśród ornitologów w Polsce ostoję ptaków.  Na wiosnę, w okresie migracji, można tu obserwować wielotysięczne zgrupowania ptaków wodnych.

 

Kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych:

http://www.diecezja.lowicz.pl/serwis/index.php?id=55&idd=142

https://www.youtube.com/watch?v=5pHgdr3tOD8

http://www.studiovr.pl/spacery_wirtualne/Kosciol_Wszystkich_Swietych_Zlakow_Koscielny/

 

Złaków Kościelny w  okresie międzywojennym:

https://www.youtube.com/watch?v=bRoRmpq2iEc

 

 

Dolina Słudwi i Przysowy:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Dolina_S%C5%82udwi_i_Przysowy

http://www.ptaki.org.pl/index.php/Obszar_Natura_2000_Dolina_S%C5%82udwii_i_Przysowy

Budynek „Przytuliska” (stan lipiec 2016)

Budynek znajduje się w Złakowie Kościelnym. Budynek wpisany do rejestru zabytków (nr rej.: 772 z 21.09.1986). Budynek  w skrajnie złym stanie technicznym.

Budynek został prawdopodobnie zaprojektowany około 1894 (1895?) roku przez Konstantego Wojciechowskiego (autora projektu całego założenia architektonicznego kościoła, plebanii i Przytuliska). Na fasadzie budynku znajduje się data 1905, co może świadczyć o roku zakończenia budowy.

Budynek jest murowany, z czerwonej cegły, na podmurówce kamiennej.

W budynku, zgodnie z jego nazwą, pierwotnie mieszkali ubodzy, w podeszłym wieku parafianie. W latach późniejszych mieściła się w nim szkoła, siedziba gminnej rady narodowej, sklep, a także mieszkania socjalne.

 

Planowana jest rewitalizaja budynku.

W Złakowie Kościelnym znajduje się mała kolekcja budynków mieszkalnych i gospodarskich typowych dla regionu Księstwa Łowickiego. Budynki pochodzą zarówno ze Złakowa Kościelnego jak też z pobliskich wsi.

 

Kapliczka na rozstaju dróg

Kapliczka z figurą Jezusa Frasobliwego na miejscu krzyża, który znajdował się tu do 2014 roku. Kapliczka powstała w 2016 roku (projekt i wykonanie kapliczki Remigiusz Pilarski, Aleksandrówka, gmina Żychlin; rzeźba Robert Tomczyk, Korzeń Rządowy, gmina Łąck)

 

Chałupa łowicka

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pierwotna lokalizacja: Złaków Kościelny 45.

Budynek pochodzący prawdopodobnie z 1850 roku. Jest najstarszym zachowanym budynkiem w Złakowie Kościelnym.

Chałupa zbudowana jest z niewypalanych cegieł wykonanych z mieszaniny gliny i sieczki. Cegły spajane są gliną. Pierwotnie chałupa była pomalowana na kolor niebieski. Budynek został w okresie późniejszym z trzech stron ocieplony warstwą słomy i oszalowany deskami drewnianymi. Budynek pokryty jest strzechą słomianą.

Budynek, wraz z całą zagrodą i otaczającym gruntem został zakupiony w 2009 roku. Znajdował się w bardzo złym stanie technicznym. Odbudowany w latach 2009-2010. Całkowitej rekonstrukcji wymagał dach i podłogi, a częściowej stropy (beki stropowe częściowo zachowane), kominy, ściany zewnętrzne i piec kuchenny, Zachowały się znaczne  fragmenty drewnianych zdobień ścian zewnętrznych, stolarka okienna i odrzwia (skrzydła drzwi zrekonstruowano).

 

Obora

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pierwotna lokalizacja: Złaków Kościelny 45.

Budynek pochodzący prawdopodobnie z lat 20 XX wieku.

Obora zbudowana jest z ciętego kamienia i cegły, kryta dachówka cementową. Składa się z pomieszczenia dla bydła, letniaka i częściowo zagłębionej w ziemi przybudówki.

Budynek, wraz z całą zagrodą i otaczającym gruntem został zakupiony w 2009 roku. Obora zachowana w dobrym stanie, wnętrze zostało przebudowane w okresie powojennym.

 

Stodoła

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pierwotna lokalizacja: Złaków Kościelny 45.

Budynek pochodzący prawdopodobnie z lat  20-30 XX wieku.

Stodoła drewniana, na sochach, dwuklepiskowa, dwusąsiekowa, z szopkami. Budynek kryty strzechą.

Budynek, wraz z całą zagrodą i otaczającym gruntem został zakupiony w 2009 roku. Stodoła znajdowała się w bardzo złym stanie technicznym. Konstrukcja dachu została w znacznej części zrekonstruowana. Wymienione zostały także fragmenty zniszczonych ścian stodoły i szopek. Remont przeprowadzono w 2010 roku.

 

Chałupa łowicka

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Stan w 2011 roku.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Oryginalna lokalizacja: Płaskocin.

Budynek pochodzący z 1893 roku.

Chałupa drewniana, kryta strzechą. Został przeniesiony na obecne miejsce w roku 2011. Budynek zachował się w dobrym stanie.

Budynek, wraz z całą zagrodą i otaczającym gruntem został zakupiony w 2009 roku. Znajdował się w bardzo złym stanie technicznym. Odbudowany w latach 2009-2010. Całkowitej rekonstrukcji wymagał dach i podłogi, a częściowej stropy (beki stropowe częściowo zachowane), kominy, ściany zewnętrzne i piec kuchenny, Zachowały się znaczne  fragmenty drewnianych zdobień ścian zewnętrznych, stolarka okienna i odrzwia (skrzydła drzwi zrekonstruowano).

 

Lamus

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Oryginalna lokalizacja: Złaków Borowy.

Budynek pochodzący prawdopodobnie z końca XIX wieku.

Budynek drewniany, kryty strzechą. Został przeniesiony na obecne miejsce w 2012 roku. Był zachowany w dobrym stanie. Częściowej wymiany wymagała konstrukcja dachu.

 

Stodoła

 

 

 

 

 

 

 

 

Oryginalna lokalizacja: Złaków Borowy.

Budynek pochodzący z 1852 roku.

Stodoła drewniana na sochach dwuklepiskowa, dwusąsiekowa z lamusem. Kryta strzechą.

Budynek przeniesiony na obecne miejsce w 2013 roku, remont zakończono w 2015 roku. W 1936 roku przeprowadzono prawdopodobnie remont budynku. Stodoła zachowała się w dobrym stanie. Wymiany wymagały jedynie niewielkie fragmenty ścian oraz konstrukcja dachu (sochy częściowo zachowane).

 

Piec chlebowy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Oryginalna lokalizacja: Złaków Borowy 78.

Budynek pochodzący prawdopodobnie z lat 30 XX wieku.

Budynek wolnostojący kamienno-ceglany. Kryty dachówką.

Budynek przeniesiony na obecne miejsce w 2013 roku. Zachowany w dobrym stanie. Palenisko pieca było zniszczone i wymagało w znacznym stopniu rekonstrukcji. Dach całkowicie zrekonstruowany (poprzednio dach miał postać betonowej wylewki).

 

Chałupa

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Stan w 2014 roku.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pierwotna lokalizacja Złaków Kościelny 48

Budynek pochodzący z 1900 roku.

Chałupa drewniana, kryta blachą.

Budynek został zakupiony i rozebrany w 2014 roku. Odbudowy w latach 2014-2015.

 

 

Chałupa

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Stan w 2012 roku.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pierwotna lokalizacja Złaków Borowy 32

Budynek pochodzący z ok. 1900 roku.

Chałupa drewniana, kryta blachą.

Budynek został zakupiony i rozebrany w 2012 roku. Odbudowany w latach 2015-2016 roku.